29-10-2019

Conceptwetsvoorstel Zelfstandigenverklaring staat online: ‘Zinloos voor interim-managers’

De internetconsultatie over de wetten Minimumbeloning zelfstandigen en Zelfstandigenverklaring is begonnen. RIM bereidt een reactie voor. Twee aspecten vallen direct op, zegt Johannes Arets van RIM.

Vanaf nu tot en met 9 december kunnen individuen en organisaties reageren op de conceptwetgeving. Ook de RIM zal reageren via de internetconsultatie. Tijdens de strategiedagen op 7 en 8 november zullen de RIM-bureaus gezamenlijk onze reactie bepalen.

Bestuurslid Johannes Arets las de conceptwetgeving. “Er vallen twee zaken op”, zegt Arets. “Ten eerste de maximale termijn van één jaar voor de zelfstandigenverklaring. Ten tweede hoe gedetailleerd ondernemers zaken moeten afspreken.”

‘Meer ruimte om te ondernemen’

In het conceptwetsvoorstel Zelfstandigenverklaring staat hoe het kabinet zelfstandig ondernemers met een tarief boven de 75 euro per uur meer ruimte wil geven. Zij kunnen straks kiezen voor een zelfstandigenverklaring. Hiermee kunnen ze vooraf met hun opdrachtgever afspreken dat ze als zelfstandige werken. De opdrachtgever heeft een garantie dat de zelfstandige achteraf niet als werknemer gezien wordt.

Als de opdrachtgever en opdrachtnemer aan alle voorwaarden voldoen, lopen zij maximaal een jaar geen risico op naheffingen zoals de loonheffing. Ze krijgen zoveel mogelijk zekerheid over arbeidsrechtelijke gevolgen, pensioen en cao-bepalingen. De garantie die de zelfstandigenverklaring geeft, geldt voor maximaal 1 jaar. Na dat jaar vervalt de verklaring. Na zes maanden kunnen een zelfde opdrachtgever en opdrachtnemer weer zo’n verklaring opstellen.

Zinloos voor interim-opdrachten

Dit is een probleem voor interim-opdrachten, benadrukt Arets. “Eigenlijk betekent dit dat iedere interim-manager met de webmodule moet gaan werken”, zegt hij. “De zelfstandigenverklaring is met een maximaal termijn van 1 jaar totaal zinloos voor interim-managers. Je kunt nooit vooraf inschatten of jouw opdracht na een jaar afgerond is.”

In een recente overheidsaanbesteding voor interim-management stond zelfs dat kandidaten meer dan een jaar beschikbaar moeten zijn, zegt Arets. “De overheid geeft hiermee zelf al aan dat zo’n termijn op dit niveau niet werkt.”

Ruimte voor ondernemerschap

De zelfstandigenverklaring zou echte ondernemers meer ruimte moeten geven om te ondernemen, maar op deze manier zijn opdrachtgevers en interim-managers er dus niet mee geholpen, zegt Arets. “Dit maakt de zelfstandigenverklaring een schijnoplossing.”

Bovendien moeten opdrachtgever en opdrachtnemer veel details vooraf bepalen. “Dit gaat zo niet werken,” zegt hij. “Het is alsof je een CAO voor het onderwijs aan het bouwen bent, op zulk detailniveau moet je dingen regelen. Vrijheid van ondernemerschap is wat dat betreft ver te zoeken.”

Opdrachtgevers willen toch zekerheid

De zelfstandigenverklaring is overigens niet verplicht. Een opdrachtgever mag een zelfstandige langer dan een jaar inhuren, maar zal dan op een andere manier zekerheid vooraf willen organiseren. Dat kan via de webmodule (die medio 2020 beschikbaar is), modelovereenkomsten of vooroverleg met de Belastingdienst. Als een opdrachtgever geen twijfels heeft over het feit dat iemand een ondernemer is, dan kan er ook gewerkt worden zonder zelfstandigenverklaring of webmodule.

Dat was ook zo ten tijde van de Wet DBA. In de praktijk bleek toen wel dat veel opdrachtgevers het zekere voor het onzekere namen. Ze maakten massaal gebruik van de modelovereenkomst bij het inhuren van zelfstandigen.

Minimumtarief en webmodule

Ook de concepttekst van de Wet minimumbeloning zelfstandigen staat voor consultatie online. Die wet moet zorgen dat alle zzp’ers minstens 16 euro per uur verdienen.

De webmodule hoort niet bij deze internetconsultatie, want daarvoor is geen wetswijziging nodig. Het risico daarvan is dat de webmodule zo onder de politieke radar blijft. En dat terwijl hij een veel groter deel van de ‘inhuur-markt’ raakt dan het minimumtarief en de zelfstandigenverklaring.